9/10/2010

Merkado kalma e rezista: CPDN 187

Burso de 13 Novembro 1958

Lo tenado del kuot ar, as parar, rispekat oje jov un cert melazo del generala sent. Aktiveso ristir sendube modesta, mo l merkado no mankir de rezist e dev valos, inte eos plu in vid, as po ezemplo lo Fransa del Petrolos, reprenir epe teren.

Na plas, ki, akontre l xenas merkados, ir reaktat in adso del last evenos d internasyona politik e surte del atitud adoptat pe SURS, ar kontarsat versemble l exeda karakto de sas malkedos e konseke no ar ezitat modifiki sas pozisyonos. Dose pok ordenos suflr po influi l tensado kauze l persista engeso del merkado de plus valos.

Lo ritorno a ekilibro observat ol merkado d auro e on eo de valutos tensar dose konfirmi et evolvo del spirtos. Fakte aktiveso ar minat pril presya metal. Lo globa volum del skambos ar kadat da 1090 a 775 milyonos frankos, e tot korsos ar basat po reveni al plu niras umos de sa paslunda niv.

Inte l xenas valos, sar eos del grupos de petrol e del sudafrikas aurgrubos ki ar ritenat atenso plude.

(dal « Monde » de 14 Novembro 1958. )

Liv progred del fidusha cirkol: CPDN 185, 187

Bilanso del Bank de Franso.

Lo veka situo de na emiz-institut, fermat datye 6 novembro, far rilevi un pluazo pok vika del fidusha cirkol: kuin milyardos.

L exado de banknotos pol oktobra skad — 83 milyardos — parsar ete mul min vika as eo del prica mes, ki ir sat de c. 155 milyardos.

Da un vek al osa los kreditos dispensat pel Bank de Franso ar sat ridukat de c. 28 milyardos. Es 1 operados d apramerkado ar pluat de c. 13 milyardos, lo skonto-portfolyo akontre ar basat.

Lo Tezor ar askat 19 milyardos de nuv specal dengados e 1 debita saldo del Postocekos ar pluat de 13 milyardos. Pel fakto del mesendas bezonos, los kontos krediteras ar minat d un iseyo de milyardos.

Lo montant del banknotos in cirkol atangar ete 3. 398 milyardos kontre 3. 393.

(dal « Monde » del 14 Novembro 1958. )

Nunora Modyo: CPDN 1985

Un modyo perfe adaptat al ezigos del viv moderna: em co ke ve propozar los kolexos de Werpronta. Los modelos ke nos ve prezentar in et numbo ar sat elgat ut ve permi gi a va labor, traveli, drivi va vetur, fi sport, sen eyes cesi si eleganta. Los sekros d et eleganso ? Un siluet supla, lo talyel, sem indikat, sar of markat pe glitas cinturos pogat ol koxos. Du sortos de mantos: au konfortablas kon spalos largat, au tubas. Tange lo talyor, it pa-rentar kol maxala veston pe sa jakel plu longa kon klasika rovel. Lo pelso entrar on shen: pok mantos, e uske talyoros, sen un kolel, un ornel de vizonyo, astrakan, ra-gonden o fox. Los texayos sar speselas, gre livas e suplas. Vog de mohair e del roviblas. Pol mantos: tweed neralba, roskelos, galinped, skotas. Nel kapitro koloros: renuval de nero e del tintelos skuras, surte brunas. Som tonos krudas: verdas, bluas doras, rubas vivyas.

« Vogue », Paris, Agost 1959.

Lo Nuv Modyo de Yem 1959: CPDN 185

Sar nel kapitro del jupos ke ye sar somo nuva. Un certeso: 1 efektos de tunik sor modyas e et modyo plor. Tensado d antegardo: lo fluso a zunoalto on fluidas kokteltunikos. L ante-gardo far gridi nel mezur in keo it sorprenar. So no mankir aserti ke et lin sir senende tro ozat po pli. Nos precisi ke it sir prezentat on un manekin-viden, fem leta e minsa. Nos no en konkludi dete ke et tunikos sar vetat al femos granas. Zi lor nel modyo un impiont plu as durabla.

Vu no kambi lo longo de vas jupos. Inte un nekta kurtazo prekonizat pel unos e un longazo skisat pel osunos, « Vogue » sujelar lo « statu quo », cet 44 cm dal suol. Notenda ke lo parisa Altakud nel ento ristar favora a un modyo kurta, yuna, alersa. Vu spi ke 1959 sar un gran anyo pol mantos. En ezistar un varyeso nokredibla. In et domen, nil veto; to ki ve tentadar sar modya: texayos plushas, bifacas, skotas. Al antegardo del mantos, os tensado muy in favor: un katrado stofat e kolelos involveras.

Nel kapitro del talyoros, los vestelos ezistar in tre longos: ultrakurta, medya, longa. Nos konstati et koezist, sen dete parli de kontroverso, den lo vestel kurta ezistar dep long. Nos it vidar ja dep kuar sizos akompananda modelos yunas, jupos dritas au plisas. In et domen, sar un bon kono de va siluet ki guidor va elgo. Notenda ke lo vestel longa sar un lin konselenda prife al femos granas e minsas.

« Vogue », Paris, Septembro 1959.

L inkontro Franso-Italyo de Basket: CPDN 183,185

L ekip d Italyo de Basket ar arivat a Paris, vo, narsabe, al Sportpalaso, it inkontror eo de Franso.

Lo « Blu Ekip » (Squadra Azzurra) parar decidat reali un muy gran internasyona o. Yosomvekos, in Milan, it obtenir un muy bon rizult ante 1 ekip de SUBS, kampyon Europ, se klinande nur pe extrema justeso, do i skabadat sa rival korse lo prim semi-mp. Italyanos, dezas de vinki et mac kontre Franso, sar ben armat po atangi sa kop. So ar at dose, pasdominke, oxe 1 inkontro d Europkopyo Simmenthal Milan-The Wolves, un demontro del efikaceso del transalpa basket. So shar no obli, fakte, ke sep luderos del Simmenthal sir los melas d et mac d Europkopyo, e ke nok unyes zi formor 1 osteyo del « Blu Ekip ».

Italyo sar donk in mezur de lini du « kuin » d egala val, du ekipos ki pratikar un basket rapida e pekule efikaca. Inotre, ye sar inte zi kuin timendas shoteros.

Un handikap pol Fransanos: 1 absenso de A., ki, pe konsel de sa mediker, ar decidat abteni. La riplaser sor desenyat inye 1 idado.

(« Le Monde ». )

Pilotos de Granpremyos se elevar kontre lo nuv reglamentazo: CPDN 183

Folge l decid prat pel internasyona sporta komiseyo del autas sportos, dun la last riun in London, de limiti l cilindrado del kursveturos de « formul I » a 1.500 cmk po un pezo minima de 500 kg, Harry Schell, in nam del Unyon del profesas pilotos e del xenas konstrueros, konvokir yer mirko los jornalistos specalat.

« Nos ne elevar kontre et decid ki evor nor lo dango nor l axidentos, deklir notye Harry Schell.

« Es lo kurso sar vere danga, no sar in 1961, mo ilke, ke nesar it fermi.

« Fonde, so var ne impozi un vitlimitazo, mo oselte nil decid ar sat prat pril veturos « sport 3 litros », ki gor plu vit as los « formul I ». Et falsa situo ne obligar protesti.

« Kol apogo del xenas konstrueros, precisir Schell, nos askar lo problem si revidat e korexat, den ose l Unyon del internasyonas pilotos se vidur nel obligo de fondi un fed dikuna. Nos organor dan na prop mondkampyonado, in iskuin garyos. Los konelpos ne sar sekurat. Italyo ofrar los cirkuitos de Pescara, Naplo, Bari, e Anglo eos de Silverstone, Aintree, ec. L apogo del Usanos, ki se interesar pluplue al kompet, sar sekura. »

(dal « Monde » de 14 Novembro 1958. )

Paris se pripar velyoni: CPDN 183

Paris endar se pripi po festi Natal. Nel Champs-Elysées, los riverbilos arbadar kon koketeso un kolanet de rub kandelos. Nel Martokamp, l Eiffeltor abrigar matre in sa giron un abyo treis metros alta. In os strados, abyos bordar an shak pediraro. Epe toye, los vitrelos del ristorantos sar koprat de vat e de kartocos invitandas velyoni.

Los presyos del menuhs no subar un muy sensibla pluado raporte pasanyo. Zi gar da 2. 500 frankos nel let ristorantos us 12. 000 frankos nel establos de granlux. Medye, zi se situar inte 3. 500 e 6. 000 frankos. Lo menso komportar a et tarif tot tradisas platos: ostros, alba budin, dindin al maronos, grasep, olsul, toeto arozat pe shampanyo. Ofeste menuh mindar vinos e sirvo inse.

Nok etanye, los travelagenturos propozar num sorpren-velyonos ab 5. 000 frankos. Ik, po 6. 000 frankos, so se vidar invitat a un « spektaklo in un parisa teatro » folgat pe un « cen in un tipa ristorant de Montmartre ». Ye, so sujelar, kon gran rifort de prospektelos, un pranso in un albergo d Ile-de-France, plazelat pe un konkurso de hulahup.

So vidar same parsi un os formul: lo turista velyon, ki lokedor mede un itinerel ki dukar a Alzaso (19. 900 frankos), a Brusel (15. 500 frankos) o a Provenso (19. 900 frankos).

Nel ento, l amatoros de sorpren-velyonos sar min numas as in 1957 (cir un trim mine). Sar, so stimadar, lo rizult d un evolvo enselat dep som anyos: so celebrar Natal in f amilyo, so exar plu vole pol Sansilvestro.

(« Le Monde », 24 decembro 1958.)

9/07/2010

BRIF A MA AMIKOS: RMON 117 - 121

8 Junyo 1958. 

"Junior fui et etiam senui. "
Yuna mi sir e ja mi oldir. 

Ma lib amikos,
Mi oje festar joye ma sepisa nasid. 
Arivat al ser de ma viv, ki esvolvir granparte dun un del plu tumulta e sanga periodos del istor d'omeyo, mi fas zenat avedi ke, van mi jekar un rirmir on ma long paseo, mi it vidar ente onat pe un sento d'ix.

As tot omos, mi subir lo kruel kolpos d'adverso. E mi ni pir m'impedi parpreni an al maloxos d'osunos.
Dok, gre adversado e sofros, grel ont e lo vilazo spektinde un epok de maltolereso e skurismo, mi sir un vir senende ixa, e mi sar it nok.

Shak id de ma viv, dep ma infaneso, mi sentir fix d'existi. Mi nok shakin-stante skoprar, e sem kol marvat aston de ma yuneso, subjekos d'interes, dunke osunos, as favorat as mi es no plude, no spir trovi in sa enta exist oso qam motiv po gronos e blasfemos.

Sar pe gredo ver ma suerto ke mi venar ve adresi et mesajo, konvinkat k'ix komunikifa. Kan senvika ma person par si, lo fakto ke mi riusir si un vir ixa shar konstitui un koragifa exemplo.

Van mi atangir ma 55a anyo, mi ir l'ozo de me promi, e uske de skribi ke, es Bondeo benvur me koncedi nok isqin anyos de viv, et last isqin anyos sur po mi lo plu ixas.

Mi ganir ma insolenta sfido.
E dok et anyos me aportir an zi sa part d'adversados, intel plu kruelas. Kom pir realisi et paradoxa fakto ?
Simple per vera ix sar un kozo nodelibla: ma ix sar in mi, it ma kompan fidela e noseparibla. It ni me kitir, mi it ni trazir.

Es so se ye drilar — e ix sar parte un qestyon de dril — so akorgaT ke so par si ixa muy ize, uske tan ize ke l'unkas, zenat pe et izeso, no kontarsar ke ziself Fautoros de sa malix, konfuzar ix kon dumeso, e gar us dici ke so no par si ixa sen si dumela.

Zi forse raga, pes fonde lo formulos d'ix sar nur infanema komunlogos. In et komunlogos dok star vera sago.

Mi v'en enuncor tre, olda as lo mond, mo ki retrovor lo nuveso e lo freskeso de primaver des vu or konsentat v'en penetri e en fi va substanso:

1) vu amu sincere va proxun. Vu fiu un esfort ut et amor penetru profonde in vu e no siu surfaca. Vu ye skopror lo prim sorgo de joy e ye bevor ix;
Vu samtempe or pelat da va kor lo last tracos del yora egros ke sar isko e od.
2) vu siu bonumora e ridelu. An ik vu fiu un esfort ut eto no restu nur un intent, mo se traduku in realeso;
3) nel okupos a keos vu astringat o exe zi, vu kiru un labor ke vu libar, askan umila it pur si, e vu tasku ye poni som ideal e kreo, mode vu pur marki va paso on ter. Lo seo plu senereda par fixisi as skop de sa viv doti sa dorfol kon un publa olsobenko. L'id van il or realat et vozo, il sentor lo joy d'i kumpat sa misyon. Lo benko testor k'il no vivir po nilo: "ne frustra vixisse videar".

Em to: sincera proxamo, bonumor e un labor utila ke vu libar. Et tre reglos, l'id van vu en or vere fat va substanso, transfiguror to a va okos e ve for vidi lo bel elto de viv.

Vu noplue konor nugo, nor lo malifa bezon de derivifas k'it genar.

Vu sentor Fix ke star in simple si e in pensi. Lo simpla fakolt de kapi lo senso del vortos, dey shakun ne skoprar un orizon senenda, sar ja un grun po sentisi fyera e ixa.

Es mi sur mandat po di subjekos de tem a alevos, mi prenur somyes un sol vort, e lo primvenat, tan shakun de zi par ne fi pensi.

Nok un konselet laze al orel: vu pensu al mal ke shakun de nos ur pat fi oxe, e siu indulga al falos d'osunos.

Dostoyevski dicir: "L'instintos de martirist existar in jermo in shakun de na samptempanos. " Et "samtempanos" sar tottempa.
Nun ke mi atangir ma 70 anyos, e ke mi dadus depasir lo spero de viv ke mi ir van mi nasir — lo medya vivodur sir yenepoke 40 anyos — mi adresar ma dankos a Providenso e a zi ki me amir e me fir beno.

"Habui partem meam", mi ir ma part. Mi salutar shak nuv id as un bel regal me fat. E po vu tos mi formular nur un vozo: vu atangu perfa almo-sereneso e vu si maaje as ixa as mi nun.

E vu no oblu ke ridel e bonumor ve elpor nokmele qam medikeros po servi bon san.
Som destinaryos d'et brif sor astonat se udande nami ma amikos. Fakte zi it sar tos, uske es sensape, den, sen ete mini lo val del amikeso de los ki me plu proxa, tot omos ma amikos, lo krederas e lo nokrederas, lo bonas e lo malas, lo rikas e surte lo povas.
E mi ador, as Walt Whitman: nonur los de prezent, mo an los de paseo e los d'aven, ke mi brasadar tos frate.
E nun mi bar al bel okos del nus femos e al ix de vu tos.


Va amik. A. A.

WESTEUROPA KRESKO-RAX DEBLANDA, U. N. RAPORT DICAR: RMON 117

Genev, 26 mars. Westeurop kontinuir sa ekonoma spanso dun 1964, mo ye segnos ke kresko-raxos pur debli etanye, les un raport del Unat Nasyonos publat oje.

L'Ekonoma Komisyon po Europ dicir ke aven dependar dal problemos ki nun frontar Brit, Franso e Italyo.

Lo fransa e itala governos sir obligat kompresi lo kresko d'asko e produk pasanye kauzel 1963a inflado, e ye sir nil segno de ravelyo, lo raport dicir.

Ekonoma dufos Britye kulmir in un rekord del pagos-balanso deficit e lo raport previdar ke lo korsa tensados e dukados no melor lo situo "nel previdibla futur".

It adir ke Brit shar stimuli sa exportos ut mendi lo situo. "Forti export-tensado permane mindar kambi uzos e atitudos asben lo politik de presyos e profit, e eto no oxor rapide", it avertar.

"Mo nur es eto fat Brit movor ver un fazo de konsista kresko. "

(New York Herald Tribune, Europ. Ed., 27 mars 1965. )

KONTINENTA BURSOS GRAN RIKUPERO MILANYE: RMON 115, 117

Europa Bursos sir pasveke un mix, ganda da muy firma a mul deblira.

Milan prenir l'onor-plas, kon mul titlos markanda nuv cimos pol anyo. Lo monta mov ensir as un tekna reakto ki inkontrir som profit-prenos. Mo mesme un modesta ravelyo del investo-asko ende lo vek kurtat pe un fest-id butir a presyos endanda 30 proek sure lo basesta puntos markat usnun in 1965.

Akontre, Zurich sir kolpat pe profitprenos kombinat kon un sert ezit del investeros, ki previdir plu alta lonos, e ki sir nugat pel kreska efektos del anti-inflada disponados. Ye, presyos kadir al basesta nivos del last sit mesos.

Unosa centro exibir un pova spekto, Frankfurt, vo lo titlos deblir fas kontinue dun lo vek, loka opereros atribande lo kauzo a xena vendos. Amba Amsterdam e Paris sir pluye morna e ezita. L'internasyonas qotat nel prima d'et merkados rispekir lo movos de Wall Street, dun Paris sir sendecida ante lo governa disponados expektat inkludi Kompanio rifor-mos.

("The Times", 22 mars 1965)

FRUTIFA O STERILA POLITIK? : RMON 115

L'etveka okup nel Komunyos ensar pe plulida debatos pri du subjekos ki, as plus abserveros trir, pezir pluse nel mentos del urba voteros dun lo last-ersa general-elektos: lojo e imigro. Dok, paradoxe, respektat vokos se elevar askanda k'et alte politika qestyonos siu "dusat da politik. " Es eto mindar k'un trev shur si askat nel partedos-malakordos pri lojo e imigro, e ke lo responsablas pril konduk o pril formazo del opin shur akontre koncentrisi pri sert principos e za aplikazo, pri ko tot beninformat e bondispona jensos sar putat akordenda, dan l'exijo shar si putat rivelan-da som malkomprenos pril natur de demokrata politik e del subjekos debatat.

Frida politik surgar da opon d'interesos e da urto d'opinos. It aktar ver lo solvo d'et defos, no pel prezum k'un idento d'interesos par si atangat, o kirande dusi kel bazo de malakordo, mo pe rekonsil e kompromado les uza o axeptibla procedur. Es ete, sar ambe norealista e noprofitifa aski ke, des un procedo-teren jar explodifa o nesar drastika aktado, it shur si promovat a un politika Olimpo vo lo benifa deos vivar. Tot Talentos, Nasyona Koalizo, Vera Patriotos, e tal semideos as Viros del Centro o totparteda Radikalas.

Dok, in un senso plu liva, l'asko ke lojo e imigro siu "dusat da politik", gre malable expresat, sar un protest valida kontrel nuna dangos. Lo tensos, prejudisos e ostilados noseparibla dal instalazo de kelnuma xena imigreros, specale d'eos remota pe fizika karaktalos e socala uzos da un europa isla nasyon, se ofrar al explotazo nel interes de loka o nasyona politika poso. Aski un minazo de politik etrigarde no mindar aski l'argument cesu o lo partedos-malintendos siu submergat; mo lo procedos siu defendat o kritikat kon onesta motivos, kon propala modereso e kon un senso respon-sabla del afra konsekos ki derivur da un serya maltrato o pizazo.

("The Times", London, 22 mars 1965. )

MONDA ADEO A CHURCHILL: RMON 113,115

Qeta interado do solena rit d'un stata funeral

Lo spolal de Sir Winston Churchill sir interadat yerdomide nel paxaro de Bladon, Oxfordshire.

Dol Stata Funeral, kon l'enta Brila rit po folgi la spolal ine e exe lo Civ de London, kol Roin al funa sirvo, il sir interadat pe un qeta e kam-pana ceremon.

Dorf-boyos portir lo kruz e kandelos ki akolgir lo sargo paxar-limenye, e lo vikaryo lektir l'interado-sirvo, adsat pel famil e intim-amikos.

Lo klezo, un nuda gotikema bildo, jekar sa ombro ol partel vo l'eltros de Churchill lagar. La tombo sir nel last frida plas cefe lo zia, longale lo vegel. Tot ika tomba petros simpla e modesta. Nil plas ik po magnifikeso.

Lo paxaro star on un let bergel, al limit d'un dorf-veo. Churchill elgir it po soself, e it star in vido-kampo da la naslok.

Do un milyontrim jensos fildinda in frigo longale lo Tamis e marcinda sile dre lo katafalk in Westminster Hall, lo spolal sir portat al Katedral San Paul. A 9. 35 am. ot Gardogrenaderos surgir, epe fexanda sub lo pezo del gran sargo fat kon kerko kreskat nel domen de Blenheim. Big Ben sonir a 9. 45 van lo procesyon startir, e pol rest del id silir.

Sepmil trupviros paradir longale lo rut o nel procesyon. Lo kombra fuston, ki ir portat lo sargo de Roin Viktorya, portir lo ila, tirat pe mails rineros. Vasta e sila fulos stir nel ruda frigo po adsi lo lenta progredo tru White Hall, Trafalgar Square, lo Strand e Fleet Street, ver San Paul.

Patrick O'Donovan
("The Observer", London, 31 Janar 1965. )

MR. STEWART ARIVAR AMERIKYE: RMON 113

Raport pril konversos kon Sr Gromiko Inkontro kol President

(Da na prop Korespondent. ) 

Washington, 21 Mars. 

Mr. Michael Stewart, lo Xenministro, ki arivir New Yorkye oje, expektat ik plu tarde ut raporti pri sa ricenta konversos kon Sr Gromiko, Sovyet-Xenministro, e ut koordi l'Anglamerika politik pri plul posala krizo-terenos. Forse lo vikesta, il venar establi sa prop idento in un civ vo il pratike nokonat.

Inte tot Voskhodos, Geminis e Vyetnama er-redos, sen mensyoni lo ripo del Civil-guer in Alabama, lo publo probable no atensor mul, mo lo Xen-ministrado (Xendepart) ar un plu kontempla umor e askoltor ben.

It probable sor min sensibla a kel diskreta presyon de Mr. Stewart pril futura korso del amerika politik Vyetnamye. President Johson, ke Mr. Stewart an vidor, sar lo sol sorgo po tal deklos e l'indikos sar k'il prifar parli pril nuna procedo. Etun, il ripir preskonferensye in sa Texasranc yer, lo procedo de fakti kel militar aktado nesa ut ripushi un agredo da Nord.

("The Times", London, 22 mars 1965. ) 

MAUGHAM PORTAT OSPITALYE: RMON 111, 113

Doktor ansa pri pulma kongestyon 

("Reuter") 

Nis, qin mars. — W. Somerset Maugham, 91 anya brita autor, sofranda pe pulma kongestyon, sir portat oje al Anglamerika Ospital Nisye.

Lo sekrer de Mr. Maugham, Alan Searle, travelir kon il da la vilyo nir St. -Jean-Cap Ferrat, funseros del ospital dicir.

Mr. Searle dicir oje pree ke lo stando del autor sir "asay mala, mi timar".

Lo doktoros de Mr. Maugham dicir yer, zi no vir le movi da la vilyo ospitalye kauze la ajo e la sanstando. Et decid sir kambat etmatine, Mr. Searle dicir.

Nox kalma 

Mr. Maugham pasir un nox kalma e la stando restir senkamba, un membro de la doma personeyo dicir. Du nursinos apelat yer stir la-cefenye nel Villa Mauresque entanoxe. Lo pulma kongestyon del autor folgir un influenso-atak ki oxir pastud.

Dr Georges Rozanoff dicir pree ke lo stando de Mr. Maugham melir epe yer do il exinda da un komyo, mo k'il kauzir som anso oje.

"La kor rezistar ben mo lo stando de la pulmos gravir, unde lo prekauto de le porti ospitalve. "

(New York Herald Tribune, Paris 6-7 Mars 1965).

9/05/2010

RESKOPRAT TRESOROS NEL PRAHA KASTEL NUN VIDIBLA: RMON 109, 111

Da na specala korespondent — Praha.

Lo grup del kadros del Arab-Republik-Ambasado identat yopokvekos as opro de Tiepolo sar un segno kan mesme maja artopros par si submirat van zi jar "part del landel". In un expon nun prezentat nel Praha Kastel, ye c qinis exemplos del sam fenomen, plulunos de som granesta artistos.

L'expon sir ordelat ut konadi al Cekoslovaka poplo l'astonifa rizultos del treanya istora studo del Praha Kastel Galerio ke l'lnstitut d'Art-Teorio- e Istor, derkat pe Jaromir Neumann, emprenir les instruos del Restor-Konselyeo del Kastel.

Ye 74 opros exponat, dey somunos maja kadros de tal maestros as Rubens, Tintoretto, Tiziano e Veronese, ki no sinda korekte atribat dun plul seklos. Somunos d'et kadros langir nel skuro del rizervos del Hradcani Kastel, e mesos de dulda stud e restor sir nesa pre za origo pir si diskelat.

Plus kadros del nuna expon, dok, entrar nel sam kategorio de neglat cefopros as los Tiepolo de London. Cir du trimos de zi, fakte, pendir dun anyos nel atryos, skalos, kontoros e galerios del senorda bildo ki domenar l'urbo, kon no plu qam un asta miro dun l'anya inventor.

Al funseros ki dun anyos vivir e laborir in Hradcani, mul d'et kadros certe parir as part del mobleyo. Maja opros de Veronese, Tintoretto e Rubens, po exemplo, sir modeste pendanda ol kastel-muros, erore atribat as "Dal Skol de Bassano", "Anonima Pinter del 17a seklo" e "Pe un nokonat Artist". E, gre eto rivelar osa aspektos, sar, lo d'et "egarat cefopros" del Praha Expon ki ilke kolpar l'imagin.

L'istor del Praha Kastel longa e evenplena. It ensir kol Treisanya Guer, van lo Sveda trupos asportir plus kadros e art-objekos ki sir in Hradcany. Van lo guer endir in 1648, Ferdinand III emprenir restori lo kolexos, e, nel samanya vendo Antwerpye del kadros del Dux de Bucking ham, no min qam 100 kadros sir kofat po Praha.

Lo Hradcany Kolex kontinuir kreski dul folga anyos del seklo us, ver l'anyo 1700, lo Roy de Boemyo pir vanti un vasta kolex de mul ekos de presya telos.

Mo, apene lo seklo volvir, lo prim transferos de kadros da Praga a Wien — lo nuv cefurbo de los Habsburg — lokedir. Et perioda tranferos, dun keos mul ekos d'opros sir asportat dal Praha galerio, kontinuir temtempe us l'endo del isnona seklo.

Lo stando del priske fyera Praha Kastel sir dan verdice asay mala. Lo stando sir inotre gravat pel numa eroros e gafos inat nel inventoros korse lo temp. Mul del mela kozos ir gat, nature, Wienye. Mul osas sir vendat al Kort de Dresden e a Munik (München) Mo lo kiro de Profesor Neumann nel dokumentos e katalogos del last du seklos provir abonde k'un gran num de vala telos fakte restir in Praha, nokonat pel autoritos.

Som studeros trovor et erora katalogazo de Praha lamentenda. Mo klara ke, es lo listos tenat plu zorge, plul d'et opros ur partat lo suerto del fondo del kolex, au sub los Habsburg au, som anyos doe, van lo nazi's okupir Cekoslovakio. Nilo vika sir furtat dal Praha-Kastel kolex do c 1860 pol simpla grun ke nilun, in Praha, o osye, pensir ye restir somo furt-vala.

Van un detala inspekto del konten del kastel ordonat yosomanyos, so emprenir — pomine asdus it koncernir kadros — plu kol ideo de listi lo poko ki restir qam kol spero de kel vika skopros. Dok sun so ensir skopri. Profesor Neumann e la eqip d'arkivistos, restoreros, e kireros tracir l'istor d'et neglat opros bake tru seklos de kontredica katalog-indikos. Zi submitir lo telos selfa a X-rados e ultravyola fotografio, zi tulir surpinto e ze restorir, analisir pinto-samplos e riflektir on kompon-tipos.

Lo rizulto nun aportar civanos de Praha afluanda al kastel ut nidi fyere ante un num de bel kadros de gran maestros, dey plusunos ni vidat puble pree. Eto un rimarkenda demontro ke, gre lo num de los Rembrandt laganda oblat e norekonat in famil-ukos probable muy limitat, lo sama no nese vera pri oficala rizervo-deponos. L'experiment de Praha dukar al spero ke existar nok art-tresoros-domos neglat ki atendar lo restorer e l'arkivist.

("The Times", 22 mars 1965. )

PRINSIN SHARLOT D'ANGLO: RMON 107, 109

Lo 6 novem, 1817, mortir Prinsin Sharlot, sol filin del Prinsregent, ed erederin del koron d'Anglo. La kurta viv sir apene ixa. D'impulsa, kaprica e vementa natur, el sem aspirinda ver frido, e el ni it posedinda. El edukinda inte violenta famil-qerelos, ir sat separat fru da sa malriputa e excentrika matro e porgat al kuro de sa malriputa e egoista patro. Van el sir issep, il decidir ley marli veg kol Prins d'Orango; el prime yazir; mo, inamande sodene Prins August de Pruso, el decidir rompi fidanso. Etun no sir la prim amor-aventur, den el price tenir un klandastena korespondo kon un Kapten Hess. Prins August sir ja morganmarlat, mo el no it spir, e il no dicir a el. Dun el duladir lo negosados kol Prins d'Orango, l'aligat sovranos. — sir Junyo, 1814 — arivir Londonye ut celebri sa vinko. Inte zi, nel folgo del Imperer de Rusio, sir lo yun e bel Prins Leopold de Sax-Koburg. Il fir plul tentos po atiri Fatenso del Prinsin, mo el, kon sa kor osye, ye dir nil vik. Folgamese lo Prinsregent, skoprande ke sa film ir sekra inkontros kon Prins August, parsir sodene ol shen, e, kongedinde la personeyo, ley kondanir a un strikta riklud in Windsor Park. "Deo Toposa me diu duldo", el exklamir, kadande ol zunos in un detro d'ajit; dan el resaltir, shendir kurse lo skal, exir nel veo, rufir un koc ki pasir, e kursir ver lo dom de sa matro in Bayswater. El sir skoprat, persekat, e ende, cedande al suados de sa onklos, Duxos de York e Sussex, de Brougham e del Vesko de Salisbury, el bakir a Carlton House a du matine. El sir rikludat in Windsor, mo so udir plu nilo dal Prins d'Orango. Prins Augustus diparsir an. Lo veg sir ende apra pol Prins Leopold de Sax-Koburg.

Lytton Strachey.

WALT WHITMAN: RMON 107

Mul pasea autoros sedukar somunos dun zi provokar lo ripulso d'osunos. Mo existar un autor ki ar lo pekuleso de plazi o diplazi al sam person in def periodos de viv, de kondis, uske de ved. Nil konsisto posibla nel atitud ver Walt Whitman; zi ki abordar la opro sar tica po il oje e disgustat pe il kras. Eto dependar no tan da il qam da ziself; per zi yuna e sefa o lasa de vivi; per zi pasanda sert umoros o zi ju subir un sert erfaro; per lo solyo lucar e zi fridaere o zi sidat on un polto nir lo fok. Whitman ilself tan varya les oxa cirkonsos, tan notransigeme violenta, ke, van il star in sa blanka nudeso antel lekter, dependar no tan da il qam dal lekter ke la aspo plazar o nugar, e konseke nos ar lo fenomen de zorga jugeros exa-manda Whitman oje e danda a il lo prim premyo, e ki kras le ejekor indigne dal kategorio del kompeteros. To dependar dal lekter selfa, da la umor, da la fizika kondis, da la oxa atitud ver viv. Mi konar nilosa skriber ki tan dependar da na neuros o da na digest pol modo kom nos le benvenar o le ripushar.

Edmund Gosse. 

OPTIMISMO E PESIMISMO: RMON 105, 107

Semtempe lo spirtos cinika, negera de kel beleso e noaxedibla a proxamo mokir l'optimistos. Zi en fir sa kaprocef, as es zi vur se vengi de fakto ke zi vidar l'optimistos godi d'un ix ke ziself ni konor.

Zi eselar pleki eto dicande ke l'optimist sar un duma ki vidar beate viv sub un aspo iluda e ke belidyes il skopror l'absurdeso de viv, kador e se rompor lo kol.

Eh ben, tote lo kontra oxar.
Lo vera optimist no sar un beata noprevidema. Gre an il konar lo turpa-dos de viv, il plenlucide elgar un viv-art konstruifa. Il previdar lo mal e tralar ye pargi. Il endar sa idos nel joy in keo il sem vivir, ixa aminde sa proxun e spansinde ix um so.

Ko oxar akontre al cinika ? Etun of tala in kontredico kon sa intima natur, pe un duma konformismo kol med ki l'umar. Pe pav de sa,, kompa-nos", il raligar lo negeros e lo nilferos. Van il no endar pe suicidi — lo ki po il fonde lo plu logika — il deskadar idide e jar l'imago selfa de ladeso, gronande matinsere e kirande in obsheneso, van no in krim, un dispera rifugo.

Optimismo e pesimismo sar reale un opto, un elgo ke l'om far sape van il nok yuna. Et elgo decidar Foryentazo de la viv. Lo pesimist jar cinika e delera; l'optimist sar konstruifa e realar lo maxim d'ix po soself e po sa proxun.
Goethe dicir ke lo prim dov d'un om ver sa proxun sar si ixa.
Un korespondent ne ramemar ke les Eraklit lo mond sar tala ke lo mal shar ye koexisti kon ben. Il en dedukar ke lo pesimistos shar ye koexisti kol optimistos.
Es ete, nos barmu lo pov pesimistos, kondanat groni e sekreli vinagro.
E nosself siu joya, nos laboru — labor lo prim sorgo d'ix — e nos fiu lo ben. Elgande Lum e Joy, nos sor exe portado del klabos del qasheros ki se delektar in skuro e fango.

A. 

ANTONIO FRADELETTO: RMON 105

Mi ir lo canso d'i as profesor Venezye, yo dim seklo, Antonio Fradeletto

Et nam nokonat exe Italyo. E, uske Italye, exe Venezye, nur pokunos servar nok la soven.

Venezye, la nam nok venerat, e so no ye oblar k'il sir lo kreer e Palmer del fama Artos-Bianya, jat depdan un instituo de monda rison, ki adar nok, es eto posibla, al nokomparibla lustro d'et urbo unika mondye.

Fradeletto sir profesor, deputun, senator, ministro. Il sir surte lo plu gran itala orator de sa temp.

Dok no a et titlos mi venar uldi oje, mo al vir selfa, al vir admirenda k'il sir.

Fradeletto sir un trovul. Abandonat je sa naso al pordo del Ospital della Pieta, elevat pe zorgo del Publasist, l'infan rivelir sun un exepa talent. Infolge, van lo rimarkenda qalos del adolun atirir atenso on il, la patro ofrir le rikoni e l'elpi forfolgi la studos; mo l'infan, ofendat pluye qam onorat pe un gesto tan tardema, rifuzir fyere amba elpo e nam d'et patro sodene penta, prifande servi sa nam de trovul (venezyale 'Let Frat') e it ilustri nur pe sa meritos.

Eto no tardir. Apene exat da adol, il ja eblir lo publo pe sa konferensos pril defesta subjekos, firmande ete sa gran qalos d'orator.

Sun il axedir a tot onoros e toyuna il konir glor. La aktiveso faktir on tot domenos, e nil kauzo nobla le lir indiferenta. Mo il sir pretote, as la amik Riccardo Selvatico, poet e mayor, lo gran inamorat de sa lib Venezyo, po keo il sentir, nel ukocos de sa kor, un sarto senenda.

Inte lo sovenos d'et maestro nooblibla, mi servar lo d'un rentrado-diskorso, korse keo il ne dicir proxele eto: "Vu u ki nok intakta lo patri-mon de yuno-ideal, e dey kor vibrar po to bela e elevat, ve promu des nun resti fidela a vuself korse lo veo de va viv. Eto no iza, lo destin d'om sande, vey, degeneri da kompromado a kompromado. Mo il ki riusor se salvi konor plu tarde lo joy e lo fyereso de retrovi in sa kor sa yuneso".

Et vortos, pronuncat pel Maestro kon la bel vok posa e armona, gir rexe a ma kor e ye restir glifat po sem. Zi m'elpir in plul cirkonsos e kontribir certe me fi ami viv.

Oje, miself oldijat, mi adresar a ma lib Maestro un penso greda e emovat.

A. Alfandari. 

REQUIEM "DE VERDI" IN ST. EUSTACHE PARISYE: RMON 103

pe Jan Maguire

Paris, qin Mars. — Patro Emile Martin, l'Orkestro Lamoureux e lo Korgo del Klezo Saint Eustache ir sa melesta formo Jovnoxe nel "Re quiem" de Verdi exekutat nel klezo. Zi sir inspirat pe qar solistos de tote def origos mo kon rimarkenda homogena koncepos del opro.

Lo qar solistos sir Luisa Maragliano dal Scala Opera de Milan, soprano, Luben Mihailov, tenor, e Lilyan Stephanovad, semi-soprano, del Sofia Opera Bulgarye e Leonardo Wolovsky, bariton, del Berlin Opera. Gre tos zi posedar primorda solo-vokos, nilun prenir vantago da Verdi po exibi sa talent de "solo". Zi mentenir lo plu strikta respekt pol ento e pol qal del opro. Lo rizult sir un larga diverseso de voka qalos mixat in un bongusta ben-balansat ento.

Luisa Maragliano montrir un vok volumoza e un forta vibrato ense. Doe, el montrir kom el pir almeni un pianissimo da nilo dulke nel udo-kampo. Lo last fragment del opro, "Libera me" produkir tot numa grados e nuansos dey Darnel Maragliano sir kapabla. La uto de sa vok sir un nouza kombin de temprament e kontrol.

Subjek mastrat

LO MONT-SERMON: RMON 95-103

(San Mateo. ) 

5)
  1. Vidinde lo ful, Jesu ashendir un mont: ye sidinde, la dishiplos venir a il; 
  2. E il aprir sa bok, e ze ensenir, dicande: 
  3. Ixa lo spirtopovas, den zia lo cela royado. 
  4. Ixa zi ki dolyar, den zi sor konsolat. 
  5. Ixa l'umilas, den zi eredor lo ter. 
  6. Ixa los ki ongar e sefar po justis, den zi sor satisfat. 
  7. Ixa lo barmas, den zi obtenor gnado. 
  8. Ixa lo kor-puras, den zi vidor Deo. 
  9. Ixa lo paxifas, den zi sor namat filyos de Deo. 
  10. Ixa zi ki persekat kauze za driteso, den zia lo cela royado. 
  11. Ixa vu, van vu sor injurat e persekat, e van so dicor false tosorta mal pri vu kauze mi. 
  12. Vu siu glada, extreme glada, den grana sor va rikompenso in cel; den ete so persekir lo profetos ki venir pre vu. 
  13. Vu lo sal del ter, mo es sal perdur sa sapor, kon ko so salor ? It sur dan bona po nix, eske jekenda e fuldenda sub pedos d'omos. 
  14. Vu lo lum del mond. Un urbo situat on un bergel no par si skelat. 
  15. Nor so alumar un kandel po it ti sub un mojo, mo on un kandelil, e it dar lum a tos domye. 
  16. Liu va lum luci ante l'omos, ut zi vidu va bon opros e gloru va Patro ki sar in cel.
  17. Vu no pensu ke mi venir ut deli lo lex o lo profetos: Mi no venir ut deli, mo ut kumpi. 
  18. Den mi ve dicar verede, aslong ter e cel existor, no un yot, no un punt diparsor dal lex, us to kumpat. 
  19. Dete kelun volcor lo letesta d'et komandos, ensenande same osunos, il namator lo letesta nel cela royado: mo kelun ze far e ensenar namator grana nel cela royado. 
  20. Den mi ve it dicar, Men va driteso depasar lo driteso del taxaleros e del Farisyanos, vu nilkaze entror nel cela royado.

9/04/2010

GENES: RMON 93,95

I/
  1. Ense Deo kreir lo cel e lo ter.
  2. Lo ter sir senforma e voda; tenebros sir sure l'abis. E lo Spirto de Deo onir l'aqos.
  3. Deo dicir: "Siu lum",; e lum sir.
  4. Deo vidir ke lo lum sir bona; e Deo separir lum da tenebros.
  5. Deo namir lo lum Id, e Il namir lo tenebros Nox. E lo ser e lo matin sir lo prim id.
  6. E Deo dicir: "Siu un firmament mede l'aqos, e it separu l'aqos dal aqos.
  7. E Deo fir lo firmament, e separir l'aqos ki sar sube lo firmament dal aqos ki sir sure lo firmament. E eto sir.
  8. E Deo namir lo firmament Cel. E lo ser e lo matin sir l'id dua.
  9. E Deo dicir: L'aqos ki sar sube lo cel se riunu in un sol lok, e lo ter seka parsu. E eto sir.
  10. E Deo namir lo sekayo Ter; e Il namir lo masos d'aqos Mar; e Deo vidir eto sir bona.
  11. E Deo dicir: Lo ter produku erbo, erbo portanda semen, e frutyeros danda frut les sa speco, dey semen in itself, sure lo ter. E eto sir.
  12. E lo ter produkir erbo, erbo danda semen, e arbo danda frut, dey semen sir in itself, les sa speco. E Deo vidir eto sir bona.
  13. E lo ser e lo matin sir l'id trea.
  14. E Deo dicir: "Siu lumos nel firmament del cel, ut separi id da nox: e zi siu segnos po sizos, po idos e po anyos.
  15. E zi siu lumos nel firmament del cel ut di lum ol ter. E eto sir.
  16. E Deo fir du gran lumos; lo gran lum po regli l'id, e lo let lum po regli lo nox; e Il fir an lo stelos.
  17. E Deo ze plasir nel firmament del cel ut di lum ol ter.
  18. E ut oni l'id e lo nox, e separi lum da tenebros: E Deo vidir, eto bona.
  19. E lo ser e lo matin sir l'id qara.
  20. E Deo dicir: L'aqos produku abonde mova vivanimalos, e ezos fluganda sure lo ter nel apra firmament del cel.
  21. E Deo kreir gran balenos e tosorta vivanimalos ke l'aqos produkar abonde, les za specos, e tot alat ezos les za specos. E Deo vidir eto bona.
  22. E Deo ze benedir, dicande: "Siu frutifa e multiplu, e plenu l'aqos nel maros e l'ezos multiplu on ter. " 
  23. E lo ser e lo matin sir l'id qina. 
  24. E Deo dicir: "Lo ter produku vivanimalos les za speco, besteyo, serpos, e belvos les za specos!" E eto sir. 
  25. Deo fir lo belvos les za specos, e serpos les za specos, e Deo vidir eto bona. 
  26. E Deo dicir: "Nos fiu l'om les na imago, les na semblo: e il domenu sure lo peshos del mar e sure l'ezos del er, e sure lo besteyo, e on l'enta ter, e on tot serpos on ter. 
  27. Ete Deo kreir l'om les sa imago, les l'imago de Deo Il le kreir: vir e fem kreat pe Il. 
  28. E Deo ze benedir, e Deo dicir a zi: "Vu si frutifa, e multiplu, e plenu lo ter e vu it syeku; e vu domenu ol peshos ki sar nel mar e ol ezos ki sar in er, e on kel animal ki movar on ter!" 
  29. E Deo dicir: "Em, mi ve dar kel erbo danda semen existanda ol ter, e shak arbo anda in so arbofrut e portanda semen e eto sor va fud. 
  30. E a shak best on ter, e a shak ezo in er, e a shak Serpo del ter anda viv, Tot verd erbos as fud. E eto sir. 
  31. E Deo vidir tot kozos k'll ir fat, e, em, sir muy bona. E lo ser e lo matin sir l'id sita. 
II/
  1. Ete sir endat lo celos e lo ter, e tot la abiteros. 
  2. E l'id sepa Deo endir sa labor, k'Il ir fat; e il ripozir lo sepa id dal enta labor k'Il ir fat. 
  3. E Deo benedir l'id sepa, e Il it santir, per Il in it ir ripozat da sa enta labor ke Deo kreir e fir.

VIVO-PLAZO: RMON 91,93

Un vir o un fem ixa sar un mela trovel qam un qin-sterling monal. Il o el sar un radanda foken de bonvol; e za entro in un kam as es un osa kandel ju alumat. No ne vikar es zi par solvi lo qarissepa propozo; zi far somo mela, zi pratike demontrar lo gran Teorem del vivibleso de viv.

Shakun shar i sentat k'un amik gada sar as un id solya, spansanda bril totume; e plus nos par, les nos elgar, fi d'et mond un palaso o un prizo.

Viv shar si mezurat pe penso e aktado, no pe tempo. It certe par, e shur si, klara, interesa e ixa; den, les l'itala proverb "es tos no par vivi ol Plas, shakun par senti lo solyo".

Es un vir malixa, sovenu ke la malix sa kulpo; den Deo fir tot viros senda ixa. — Mi sem kontenta kon lo ki oxar; den mi pensar ke lo ke Deo elgar mela qam lo ke mi elgar.

Es nos ne separar tan dal interesos de zi ki ne umar us no pati kon za sofros, nos ne exkludar da parti za ix e perdar plu qam nos ganar. Es nos evitar simpatio e ne involvar in un friga blindo d'egoismo, nos ne exkludar da mul intel granesta e puresta joyos de viv. Ne fande nosensibla a pen, nos shar an perdi lo posibleso d'ix.

Po plus nos, no sar tan lo gran penos, egro, o mort, mo pluye lo let "shakida kontralos" ki ne skelar lo solyolum de viv. Mul na penos sar senvika in soself, e pur ize si evitat.

Gre nos ar un firma spero de progres pol oma ras, dok, asdus l'om koncernat individue, avansande in ajo nos zorgar minmine pri kozos ki in na yuno ne dir lo granesta plazo. Oselte, es na tempo sir utat bene, es nos sage varmir amba manos "al fok de viv", nos par gani plu qam nos perdar. Dun na forto minar, nos sentar an min neso d'exerco. Spero gradele riplasat pe soven, e lo k'etun adar o no a na ix dependar da lo ke na viv sir.
As l'id-endo, same l'endo de viv; ye par si nubos, mo, es l'orizon klara, lo ser par si splenda.

Viv no axeptibla es so no admitar et du axiomos: to posibla e tos raga. (Nos modifiku live et dua axiom e dicu: "e shakun epe raga". )

Askan paradoxa it pur pari, jensos de pesimista natur plu malixa van to gar ben qam van to gar male. Den, van to gar male, zi ar pomine somo dey lamenti, e lo spero d'un ritorno del mel cirkonsos dar a zi un lucel d'ix; dunke, van to gar ben, za natur ze portande dok a gemos, zi lo vera imago de malix sen sper.

Es mi shur kondensi l'ent erfaro de ma viv in un sol formul, mi dicur: "restu yuna!". Il ki par servi sa kor d'infan e spirto-yuneso tror lo veg de suxes e ix. Resti sem un student, sem plena de kuryozeso e del joy de vivi, em lo sekro del persona devolvo.

Un vir spirtola pir dici: "so shar morti yuna, mo tardeste posibla".
... Mi of pensir ke lo moment van nos cesar si vere yuna, sar van lo pezo de sovenos jar plu ceva qam lo del speros. E dok eto no certa, e so par, kon pok spero, servi nok un kor muy yuna.
Ah! kan lo limitos de yuneso dufdefenibla! Zi varyar les lo seos, so pur uske dici les l'idos.

Neotextos

Nos decidir starti publikazo OCRat textos dal neo libros nel na blog. Naopine kolgo del textos kon kirebleso sor utila po tradukeros del neo dixonar in osas linguos nasyonalas e po personos studandas neo. It lor vite tri vortos in kontexto e kompreni za senso precisire. An lo kolgo sor utila po krei ofesa neo dixonar.

Nos tor ik nur neo textos sen angla, fransa o osas tradukos d'origas libros. Po plu iza trovo nos utor nar lablos:

CPDN - Cours pratique de NEO
MRDN - Methode rapide de NEO
RMON - Rapid method of NEO
NB - Neo bulten

Nel nam de mesajo nos skribos numos de pajos e titlo de texto. Po grana textos nos utor skir, vu vidu skelat texto pe konexil kon vortos "leju plu". Es lo texto ar uda faylo nos dor lo konexil al it.

Es vu dezur elpi OCR lo textos, pli tiu komento ik.